O Péndulo é unha obra de teatro documento que nos amosa como se desenvolveron a sublevación militar de 1936 e o inicio da Guerra Civil en Galicia. Esta aproximación á nosa historia colectiva faise desde o persoal. Marta Pérez, co-dramaturga e actriz, trasládanos a experiencia do seu bisavó, Tirso Gómez Freijido, natural de Ribadavia e residente na Cañiza. Membro do Partido Socialista, republicano, e presidente da Casa do Pobo da localidade. Tirso foi apresado e fusilado no ano 1936 preto do Castro de Vigo, xunto aos seus camaradas Justo Moure, Jesús Pérez e Antonio Mojón. Outro veciño da localidade, Benjamín Malvar, apareceu asasinado nunha gabia. Con eles foi apresada tamén María Gómez, alcaldesa da Cañiza membro de Esquerda Republicana, a única muller que exerceu este cargo en Galicia durante a Segunda República. Esta última conseguiu salvarse do fusilamento no último momento, alegando un falso embarazo. Foi condenada a cadea perpetua e rematou vivindo en Lugo con Urania Mella.
